Każda dziedzina zawodowa rządzi się swoimi prawami. Ma też swoje specjalne słownictwo, dzięki któremu łatwo zrozumiesz opisy, instrukcje i łatwo dogadasz się z innymi krawcowymi i pasjonatami szycia. Warto – już od początku – poznać ten piękny, krawiecki język i używać go prawidłowo. Dzięki temu poczujesz się jak ryba w wodzie, zagłębiając się w tematach szycia. Filmy, książki, poradniki – wszystko to stanie się zrozumiałe, gdy rozpoznasz znaczenie wielu specjalistycznych słów. To wspaniała przygoda! Nie bój się, że to za trudne, jeśli krok po kroku, będziesz zgłębiać tajniki tego tematu, to już za chwilę wszystko wyda się proste i zrozumiałe. Zacznij od tego filmu i dołącz do dyskusji, z innymi pasjonatami szycia. To świetna przygoda i miło spędzony czas.
Pod filmem, znajdziesz słowniczek podstawowych terminów krawieckich, które pomogą Ci poruszać sie sprawnie w fascynującym, krawieckim świecie.
SŁOWNIK POJĘĆ KRAWIECKICH:
A
Aplikacja – ozdoba naszywana na tkaninę, często wykorzystywana w dekoracji odzieży.
B
Brzeg fabryczny – oryginalny brzeg tkaniny, który nie jest cięty.
C
Centymetr krawiecki – miękka miarka, używana do mierzenia materiałów i ciała.
Cięcie – sposób, w jaki materiał jest przecięty, aby stworzyć określone części odzieży lub dodatku. Sposób cięcia tworzy odpowiedni kształt odzieży, dopasowuje ją do ciała i wpływa na wygląd końcowego produktu – np.: cięcie francuskie które tworzy eleganckie i dopasowane linie, podkreślające sylwetkę. Jest to popularne w krawiectwie damskim, szczególnie w sukienkach, żakietach i bluzkach. Cięcie francuskie biegnie od pachy, przez biust, aż do dolnej krawędzi odzieży.
D
Dekatyzacja – proces wstępnego prania materiałów w celu uniknięcia skurczenia się odzieży po pierwszym praniu.
Draperia – dekoracyjne fałdy materiału.
Dekolt – wycięcie w górnej części odzieży, odsłaniające szyję i część ramion.
Dodatek na szew – dodatkowy margines tkaniny, który zostaje pozostawiony poza linią szwu, aby umożliwić zszycie elementów odzieży bez zmniejszania jej ostatecznych wymiarów. Jest to przestrzeń między linią cięcia tkaniny a linią szwu.
Dzianina powstaje w wyniku dziania, czyli techniki, w której włókna są łączone w formie oczek. W przeciwieństwie do tkanin wytwarzanych metodą tkactwa (gdzie nitki wątku i osnowy są przeplatane), dzianiny są tworzone, w większości przypadków, przez jedną ciągłą nić, która tworzy elastyczne, rozciągliwe struktury. Różne rodzaje splotów i zastosowanych włókien, tworzą dzianiny o różnych nazwach, właściwościach i przeznaczeniu. Dzianiny są wygodne i dopasowują się do ciała, co zapewnia lepsze dopasowanie i większy komfort noszenia.
Dziurka na guzik – otwór wykonany w tkaninie, do zapinania guzików.
Falbana – ozdobny pas materiału, marszczony lub układany w zakładki i przyszywany do odzieży.
Fasonowanie – proces nadawania kształtu tkaninie lub odzieży.
Fastryga – tymczasowy, ścieg ręczny używany do łączenia dwóch kawałków tkaniny na czas próbnego przymierzania lub przed ostatecznym zszyciem maszynowym. Fastrygę można również stosować do stabilizacji tkaniny i utrzymania elementów odzieży w odpowiednim miejscu podczas dalszej obróbki.
Flizelina – materiał wzmacniający, używany do usztywnienia tkanin.
Forma odzieżowa – powstaje w wyniku modelowania odzieży na podstawie siatki konstrukcyjnej. Forma zawiera obrys elementu, bez naniesionych zapasów na szwy i innych dodatków i linii pomocniczych.
G
Gęstość ściegu – liczba ściegów na jednostkę długości.
H
Haft – dekoracyjny wzór wykonany na tkaninie przy użyciu igły i nici.
Haczyk – mały, metalowy element używany do zapinania odzieży.
I
Igła – narzędzie do szycia ręcznego lub maszynowego, z ostrym końcem i oczkiem na nić.
Impregnacja – proces zabezpieczania tkanin przed wilgocią.
J
K
Kant – ostro wyprasowane zagięcie w tkaninie, np. na spodniach.
Klin – kawałek tkaniny wszywany w odzież dla poszerzenia lub zmiany kształtu.
L
Lamówka – wąska taśma używana do wykończenia brzegów tkanin. Pełni funkcję zarówno praktyczną, jak i dekoracyjną, zabezpieczając krawędzie materiału przed strzępieniem oraz dodając estetyczny akcent. Może być wykonana z tej samej tkaniny co główny projekt lub z kontrastującego materiału.
Lycra – marka handlowa elastanu, nadająca tkaninom dużą elastyczność.
Linia talii – oznaczenie na szablonie wskazujące miejsce talii.
M
Marszczenie – technika tworzenia fałd na tkaninie poprzez zbieranie jej nadmiaru, na wyznaczonym odcinku
Manekin – model ludzkiego ciała, używany do przymierzania i formowania odzieży.
Mankiet – wykończenie rękawa, zwykle zapinane na guzik.
N
Nacinek – małe, precyzyjne nacięcie wykonane na krawędzi materiału, które służy jako oznaczenie pomocnicze podczas procesu szycia. Nacinki pomagają w dokładnym łączeniu różnych części szytych rzeczy, zapewniając, że szwy i krawędzie będą ze sobą idealnie pasować.
Naparstek – mały, zazwyczaj metalowy lub plastikowy przedmiot używany w szyciu. Jego funkcją jest ochrona palca, szczególnie palca wskazującego, który jest używany do popychania igły podczas ręcznego szycia.
Naprasowanka – dekoracja lub łatka przymocowywana do tkaniny za pomocą żelazka.
Niciarka – pudełko lub szafka do przechowywania nici i przyborów krawieckich.
Nap – drobne, metalowe zatrzaski, służące do zapinania
Nawlekacz – narzędzie pomagające w przeciąganiu nici przez oczko igły.
Nitka prosta – kierunek wzdłużny tkaniny, który jest zgodny z kierunkiem włókien osnowy. Nitka prosta, często oznaczana na szablonach jako „kierunek nitki prostej” jest niezwykle istotnym elementem w krawiectwie. Oznacza ona kierunek, w jakim tkanina powinna być ułożona podczas wycinania poszczególnych elementów odzieży.
O
Obłożenie – element, który służy do wykańczania brzegów, takich jak dekolty, pachy, krawędzie rękawów czy brzegi przy zapięciach. Jest wycinane z tej samej tkaniny co główna część odzieży lub z materiału o podobnych właściwościach. Jego celem jest wzmocnienie, wykończenie i ukrycie surowych krawędzi materiału.
Overlock – specjalna maszyna do szycia, która jednocześnie obcina i zszywa brzegi dzianiny lub służy do obrzucenia krawędzi tkaniny
P
Plisowanie – technika tworzenia równomiernych fałd na tkaninie.
Patchwork – technika łączenia małych kawałków tkanin w większe wzory.
Plisa – jako oddzielny pasek materiału, może być doszywany do odzieży w celu jej wykończenia lub ozdoby. To technika, w której pasek materiału jest przyszyty do krawędzi odzieży, aby stworzyć dekoracyjny lub funkcjonalny efekt. Może to być używane do wykończenia krawędzi, dodania akcentu, wzmocnienia, ozdobienia.
Plisa, Pliska – ozdoba w postaci złożonych fałd materiału w celu uzyskania określonego efektu estetycznego lub funkcjonalnego. Pliski dodają objętości, poprawiają dopasowanie, zwiększają komfort lub ozdabiają odzież. Są popularne w sukienkach, spódnicach, rękawach i innych częściach garderoby.
Podszewka – dodatkowa warstwa tkaniny, wszywana wewnątrz odzieży dla wykończenia i komfortu noszenia.
Prasulec – narzędzie używane w krawiectwie do precyzyjnego prasowania materiału. Pomaga w prasowaniu zaokrąglonych kształtów, wąskich elementów, skomplikowanych detali.
R
Rozpruwacz – małe narzędzie do rozcinania szwów.
Ramiączko – pasek materiału podtrzymujący odzież na ramionach.
Rąbek – wykończenie brzegu tkaniny, zwykle podwiniętego i obszytego.
Ryglowanie szwu – technika wzmacniania szwu poprzez przeszywanie go kilkakrotnie w jednym miejscu. Jest to szczególnie ważne w miejscach narażonych na duże naprężenia i rozciąganie, takich jak końce szwów, miejsca przy kieszeniach, rozporkach czy przy zapięciach. Ryglowanie zapobiega rozchodzeniu się szwu i zwiększa trwałość szytych rzeczy
S
Stebnowanie – szycie ściegiem prostym, w celu połączenia materiału. Może być też elementem wzmacniającym, dekoracyjnym
Stójka – odmiana sposobu wykończenia dekoltu wokół szyi, może być również częścią kołnierza
Szablon – wzór papierowy używany do wycinania elementów szytych rzeczy, z naniesionymi zapasami na szwy i podwinięcia oraz z potrzebnymi oznaczeniami.
Szew – linia łącząca dwa kawałki tkaniny, zszyte razem.
Szlufka – mały pasek materiału używany do przewlekania paska
T
Tasiemka – wąska taśma z tkaniny używana do dekoracji lub wzmocnień.
Tkanina – wyrób włókienniczy płaski powstający w wyniku przeplatania ze sobą wzajemnie prostopadłych układów nitek osnowy i wątku. Proces wytwarzania tkaniny nazywa się tkaniem i wykonywany jest na krosnach tkackich. . Różne rodzaje splotów tkackich i zastosowanych włókien, tworzą tkaniny o różnych nazwach, właściwościach i przeznaczeniu.
U
Układanie tkaniny – proces przygotowania materiału do krojenia i szycia.
Usztywniacz – materiał dodawany do tkaniny w celu nadania jej sztywności.
W
Wdanie – odpowiednie wszycie i wprasowanie dłuższego odcinka materiału do krótszego, bez widocznego zmarszczenia i bez zakładek.
Wypustka – dekoracyjna krawędź materiału, często kontrastująca kolorystycznie.
Wykrój – potoczna nazwa form lub szablonów, przygotowanych do wycinania elementów z tkanin lub dzianin .
Z
Zamek błyskawiczny – mechanizm zamykający, składający się z dwóch taśm z ząbkami.
Zakładka – fałda materiału, która jest umyślnie utworzona poprzez złożenie tkaniny, aby dodać objętości, elastyczności lub dekoracyjnego efektu do odzieży. Zakładki są często stosowane w spódnicach, sukienkach, spodniach, rękawach i innych częściach garderoby, aby poprawić dopasowanie, zwiększyć komfort noszenia lub ozdobić ubranie.
Zaszewka- element konstrukcyjny odzieży, który jest używany do nadania trójwymiarowego kształtu płaskiej tkaninie. Zaszewki są szczególnie ważne w miejscach, gdzie tkanina musi być dostosowana do kształtów ciała, takich jak biust, talia, plecy czy biodra.
Zygzak – ścieg maszynowy o zygzakowatym kształcie, używany do obrębiania i ozdabiania.
Złożenie tkaniny – miejsce na materiale, w którym występuje zagięta krawędź, w tym miejscu układa się elementy, które nie są przecięte np. – krawędź tyłu bluzki, sukienki
ż
Żabot – odmiana sposobu wykończenia dekoltu wokół szyi, może być również częścią kołnierza. Zwykle wykonany z falbanek, koronek lub marszczonego materiału, umieszczany na przodzie bluzki, koszuli lub sukienki. Tradycyjnie jest to zdobienie przypominające dużą falbankę lub zestaw falbanek, które mogą być usztywnione i umieszczone wzdłuż dekoltu lub wzdłuż przedniego zapięcia odzieży.